Tanım: Üniversitelerin Sağlık Bilimleri Fakülteleri/Yüksekokullarında bulunan Acil Yardım ve Afet Yönetimi lisans programlarından başarı ile mezun olan; afet ve acil durumların yönetilmesine ilişkin temel bilgi ve becerileri almış, hazırlık ve zarar azaltma faaliyetlerini organize eden, baskı altında mevcut kaynakları doğru kullanabilen, müdahale aşamasında hastane öncesi alanda arama, kurtarma, tıbbi müdahale ve tıbbi tahliye işlemlerini organize eden ve yöneten, görev aldığı kurumların acil yardım ve afet yönetimi ve eğitimi ile ilgili iş ve eylemlerini sevk ve idare eden profesyonel sağlık meslek mensubudur.

İŞ VE GÖREV TANIMLARI

1. Lisans eğitimi boyunca kazanmış olduğu bilgi, beceri ve tutum çerçevesince, bilimsel ilke ve yöntemleri temel alarak birey ve toplumun afet ve acil durumlardan kaynaklanan sağlık sorunlarına, tehlikelere ve yaralanmalara yönelik koruyucu halk sağlığı tedbirlerini alır,
2. Hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinin yönetimi, triaj, acil tıbbi müdahale, güvenli ve uygun nakil, haberleşme ve kayıt işlemlerini yapılmasını sağlar.
1. Olay Yeri Yönetimi
2. Klinik Triaj
3. Temel ve İleri Yaşam Desteği Uygulamaları
4. Travma Stabilizasyonu
5. İntravenöz Girişimlerde bulunarak uygun mayilerin takılması
6. Moniterizasyon ve alanda hastanın vital bulgularının değerlendirilmesi,
7. Oksijen uygulaması
3. Komuta Kontrol Merkezlerine gelen çağrıların değerlendirilmesi ve ilgili birimlerin yönlendirilmesi ve koordinasyonunu sağlamak
4. Afetlerde ve acil durumlarda sağlık hizmetlerini planlar ve yürütür,
5. Afet ve acil durum ile ilgili Komuta Kontrol ve Koordinasyon Merkezlerinin sevk ve idaresini yapar,
6. Acil ve afetlerde sağlık hizmetlerine ait birimlerin faaliyetlerini planlar, izler ve denetler,
7. Birlikte çalıştığı diğer acil durum ve afetlerle ilgili konularda çalışan meslek mensupları tarafından gerçekleştirilen uygulamaları planlar, izler ve denetler,
8. Biriminde görev alan personelin çalışma konusu ile ilgili eğitimleri planlar, uygular ve denetler,
9. Bireylerin doğa veya insan kaynaklı risklere karşı bilgilenmesi ve korunması için gerekli tedbirlere yönelik eğitimler gerçekleştirir,
10. Afet ve acil durum planlarının yapılmasını planlar, izler ve denetler,
11. Kurum ve Kuruluşların bütünleşik afet yönetim sisteminin dört evresi olan Hazırlık, Zarar Azaltma, Müdahale, İyileştirme ve Rehabilitasyon çalışmalarını planlar, uygular ve denetler.

KULLANABİLDİĞİ ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN

Acil Sağlık Hizmetleri

• Defibrilatör,
• Ventilatör,
• Aspiratör,
• Travma Sabitleyici Ateller,
• KED Yeleği,
• Boyunluk,
• Travma Tahtası,
• Kombinasyon Sedye,
• Faras Sedye,
• Vakum Sedye,
• Şeker Cihazı (Glikometre),
• Tansiyon Aleti,
• Hava Yolu Ekipmanları (Balon Valf Maske Seti, Laringoskop Seti, Entübasyon tüpleri, vb.)
• Yanık Seti,
• Doğum Seti,
• Pulse Oksimetre,
• Termometre
• Diagnostik Set,
• Temel Tıbbi Malzeme Çantası,
• Hastane öncesi alanda İleri Yaşam Desteği Sağlayan tüm araç, gereç ve tıbbi malzemeler

İtfaiyecilik ve Yangın Güvenliği Alanında

• Atlama Yatağı
• Aydınlatma Kulesi
• Enkaz Altı Canlı Arama Sistemleri
• Mekanik Destekler
• Delici Ve Kırıcılar
• Demir Kesme Makası
• Zorla Açma Aparatı
• Germe Kayışı
• Gaz, Isı, Radyasyon Ölçüm Cihazları
• Kurtarma İpleri Ve Halatları
• Hidrolik Kurtarma Setleri
• İklim Çadırları
• İlk Yardım ve Acil Tıbbi Müdahale Çantaları
• Jenaratörler
• Kaldırma Yastıkları
• Köprüler
• Krikolar Ve Hidrolik Silindirler
• Kurtarma Botları
• Kurtarmada Kullanılan Ekipmanlar(Karabinalar Değişik Tiplerde Çelik Ve Alüminyum, Mapalar, Tekli Makara, 8 Li İnici, 8 Li Kulaklı İnici, El Jumarı, Jumarlı Makara , Stop Decender, Makaralı Palanga, Makara Sistemi, Tirfor ( Değişik Kapasitelerde), Tripod, Bel Tipi Emniyet Kemeri, İtfaiyeci Kemeri, İsveç Oturağı, Denizci Kemeri, Kurtarma Üçgeni
• Makaralı Kablo
• (Beton Kesiciler Ahşap Kesiciler Demir Kesiciler)
• El Lambaları Ve Projektörleri
• Enkaz Altı Canlı Arama Kamerası (Search Cam)
• Kaşık Sedye, Katlanır Polyester Sedye, Polyester Sedye, Merdiven Sedye, Vakumlu Sedye)
• Seyyar Merdivenler
• Termal Kameralar
• Aspiratör ve Vantilatörler
• Baret ve Başlıklar
• Basınç Düşürme Sayacı
• Dalgıç Pompa
• Dirsek
• Espektör
• Fikrasyon
• Köpük Jeneratörü
• Köpük Mikseri
• Kama Lansı
• Köpük Lansları
• Köpük Mikseri (Melanjör)
• Koruyucu Elbiseler
• Monitörler
• Motopomplar (Portable Fıre Pumps)Taşınabilir İtfaiye Pompaları
• Musluklu Lans
• Musluklu, Su Perdeli Lans
• Ne-Pi-Ro Hızlı Müdahale Lansı
• Perde Lansı (Su Kalkanı)
• Uzun Ve Kısa Saplı Pülverize Lans
• Redüksiyon
• Rekorlar
• Sis Lansı
• Taşınabilir Yangın Söndürücüler
• Temiz Hava Solunum Cihazı
• Tetikli Lans (Tabanca Lansı)
• Turbo Lans
• Kişisel koruyucu Ekipmanlar

Komuta Kontrol Merkezi

      Tüm Haberleşme Cihazları (Uydu telefonu, telsiz, fax, telefon vb.)

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

      Acil Yardım ve Afet Yönetici Olmak isteyen adayların;

• İnsanlara yardım etmeyi seven,
• Soğukkanlı,
• Acil ve anlık gelişen olaylarda ve baskı altında doğru kararlar alabilen,
• Karmaşık problemlere alternatif çözümler bulabilen,
• Engelli ve sarp arazilerde çalışmaya uygun vücut yapısına ve psikolojiye sahip,
• Farklı coğrafyalara hızlı adapte olabilen ve uzun süre çalışma temposuna ayak uydurabilecek,
• Ekip çalışmasına yatkın,
• Etkili iletişim becerilerine sahip,
• Alanındaki dünya genelinde gelişmeleri takip eden,
• Sorumluluk duygusu yüksek, gerektiğinde insiyatif alabilen

Bireyler olması gerekmektedir.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Çalışma ortamı afet ve acil durumun meydana gelebileceği her yerdir. Çalışma saatleri 7 gün 24 saat 365 gündür. Afet veya acil durum vakaları meydana gelmeden önce toplumun hazırlanması, olaylar meydana geldikten sonra müdahale (arama, kurtarma, tıbbi müdahale ve transport), müdahale aşaması sona erdikten sonra da iyileştirme ve rehabilitasyon aşamalarında görev alır. Çalıştığı alanlar özellikle afet meydana geldikten sonraki müdahale aşaması oldukça riskli bir ortamdır. Bu nedenle mesleki risklere karşı yüksek bilgiye, uygun kişisel koruyucu donanıma ve hijyen malzemelerine sahip olmalıdır. Bu kişiler çalışma koşullarının gerektirdiği özel kıyafetleri giyer.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

                  Meslek Eğitimi, Üniversitelerin Sağlık Bilimleri Fakülteleri/Yüksekokulları bünyesinde yer alan “Acil Yardım ve Afet Yönetimi” Bölümlerinde verilmektedir.

                  Mesleğin gerektirdiği teknik işlerin uygulayıcıları önlisans düzeyinde Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarında yer alan İlk Yardım ve Acil Bakım Teknikerliği ile Meslek Yüksekokullarında yer alan Sivil Savunma ve İtfaiyecilik, Acil Durum ve Afet Yönetimi, İş Sağlığı ve Güvenliği bölümlerinde eğitimler verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

• Lise ve Dengi Okul Mezunu olmak,
• ÖSYS (Öğrenci, Seçme ve Yerleştirme Sistemi) kılavuzunda yer alan Özel şartları yerine getirmek,

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

• Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.
• Lisans diplomasını almaya hak kazanan öğrenciler 192 saat Temel Tıp Bilimleri (Anatomi, Fizyoloji, Mikrobiyoloji-Parazitoloji, Farmakoloji, Kimya ve Biyokimya gibi) ile birlikte ilk yardım ve ileri derecede paramedikal uygulamalara yönelik Hastalıklar Bilgisi, Acil Yardım ve Kurtarma Çalışmaları, Acil Servis Araçları, Halk Sağlığı ve Epidemiyoloji dersleri alarak temel yaşam desteği, ileri yaşam desteği ve travma gibi konularda yaklaşık 430 saat teorik ve 500 saat uygulamalı bir eğitim almaktadır.
• Bu dersler kapsamında öğrenciler dönem içinde 112 Acil Sağlık Hizmetleri istasyonları,Hastane (acil servis, yoğun bakım vb.), İtfaiye Teşkilatlarında, AFAD, Afet ve Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüklerinde stajlara çıkmaktadır.
• Sağlık derslerine ek olarak yönetim bilimleri ile ilgili Yönetim ve Organizasyon, Örgütsel Davranış, Afet ve Acil Durum Yönetimi, Öğretim ve Uygulamaları, Afet ve Acil Durum Mevzuatı gibi dersler,
• Eğitim Bilimleri ile ilgili olarak Eğitim Psikolojisi, Öğretim ve Uygulamaları, Eğitimde Program Geliştirme, Halk Eğitimi gibi dersler,
• Teknik bilimlerle ilgili olarak Temel Strüktür ve Yapı Bilgisi, Teknik Resim, Temel Meteoroloji Bilgisi, Elektrik, Elektronik ve Haberleşme Bilgisi, gibi dersler almaktadır.
• Yaz Stajı: Öğrenciler dönem içerisindeki eğitim ve uygulamalara ek olarak 2. sınıfın sonunda 20 iş günü 112 komuta kontrol merkezi, Acil Servis ve yoğun bakımlarda, 3. Sınıfın sonunda 20 iş günü İtfaiye Teşkilatlarında staj yapmaktadır.
•  

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA

• Meslek eğitimini bitirenler lisans diploması almaya hak kazanmaktadır.

E-ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

• Afet ve Acil Durum Başkanlığı (AFAD),
• Afet ve Acil Durum Eğitim Merkezi (AFADEM),
• İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri
• Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde yer alan ilgili tüm birim ve şube müdürlüklerinde (Özellikle Afet ve Acil Durum Yönetimi Daire Başkanlığı bünyesinde),
• Kamu ve Özel Hastaneler bünyesinde,
• Büyükşehir Belediyelerinde Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM), İtfaiye Daire Başkanlıkları, Ambulans Hizmetlerinde
• Belediyeler bünyesindeki İtfaiye Müdürlüklerinde,
• Kamu teşkilatlarında yer alan afet ve acil durumların koordinasyon ve yönetiminin gerçekleştiği Komuta Kontrol Merkezlerinde (112 KKM, İtfaiye Teşkilatları, SAKOM: Sağlık Afet Koordinasyon Merkezleri vb.)
• Özel Sektörde ilgili birimlerde (Afet ve Acil Planı, Personelin hazırlığı ve eğitimi, tatbikatlar gibi konularda),
• Afet ve acil durumlarla ilgili sivil toplum örgütlerinde,
• Uluslararası kuruluşların afet ve acil yardım ile ilgili birimlerinde (Birleşmiş Milletler, Dünya Sağlık Örgütü vb.)
• Türk Kızılayı’nın başta Afet Operasyon Merkezi (AFOM) olmak üzere afetlerle ilgili diğer tüm birimlerinde,
• Pedogojik Formasyon eğitimi alan mezunlar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda Öğretmen olarak çalışabilmektedir.

G-MESLEKTE İLERLEME

MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME (AKADEMİK KARİYER)

• Bu bölümden mezun olan adaylar yurt içinde Afet Yönetimi, Afet Eğitimi ve Yönetimi yüksek lisans programlarının yanı sıra Halk Sağlığı, Fizyoloji, Anatomi, Sağlık Yönetimi, Kamu Yönetimi gibi ilgi alanlarına göre çeşitli alanlarda yüksek lisans yapabilmektedir.
• Yüksek Lisansını tamamlayan mezunların Afet Yönetimi, Afet Tıbbı alanlarının yanı sıra ilgi alanlarına göre Halk Sağlığı,Sağlık Yönetimi, Kamu Yönetimi gibi farklı alanlarda Doktora derecesinde eğitim alabilmektedir.

İŞ HAYATINDA İLERLEME (MESLEKİ KARİYER)

• Bölüm mezunları çalıştıkları kurumlarda bulunun birim sorumlulukları, şube müdürlükleri gibi pozisyonlara yükselebilir.
• Kurumların merkez teşkilatlarında görev alan (AFAD, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü gibi) kişiler kurumların şube müdürlükleri, daire başkanlıkları gibi üst düzey pozisyonlarda görev alabilir.